Ciągle w naszym społeczeństwie funkcjonuje mit o zaniżonym czasie pracy nauczycieli. Tymczasem rzeczywistość jest zupełnie inna. Na dowód tej tezy pragnę przytoczyć wyniki badań, które były prowadzone przez Zespół Badań Nauczycieli IBE w ramach projektu systemowego pod tytułem  „Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacji zaplecza badawczego” finansowanego z PO KL. Badaniami objęto nauczycieli, którzy między wrześniem 2011 roku a grudniem 2012 roku czynnie prowadzili zajęcia lekcyjne, uczyli przedmiotów ogólnokształcących, pracowali w szkołach dla dzieci i młodzieży na wszystkich etapach edukacji od szkoły podstawowej po ponadgimnazjalną. Projekt badawczy był poprzedzony konsultacjami ze związkami zawodowymi, a także wnikliwą analizą innych badań, polskich i zagranicznych, czasu pracy, w tym także czasu pracy nauczycieli.

   Badanie pozwoliło wyodrębnić 54 czynności wykonywane przez nauczycieli, określić jak często nauczyciele wykonują te czynności i ile poświęcili na nie czasu, gdy wykonywali je ostatni raz. Wyniki badań dają podstawę do określenia 5 czynności codziennych jako dominującego składnika czasu pracy. Te czynności to: prowadzenie lekcji, przygotowywanie lekcji, prowadzenie innych zajęć, przygotowywanie innych zajęć, sprawdzanie prac. Pozostałe czynności pełnią zdecydowanie mniejszą rolę w budżecie czasu nauczycieli i są wykonywane znacznie rzadziej. Wszystkie inne czynności, poza prowadzeniem dzienników wykonywane są dużo rzadziej, a niektóre sporadycznie.

Ile czasu, zatem pracuje nauczyciel?

   W typowym tygodniu roku szkolnego czas poświęcony na 5 czynności codziennych nauczyciele pełnoetatowi szacują średnio na 34 godziny 35 minut. Wszystkie czynności zsumowane w badaniu DAR (day after recall)  dają łącznie wynik 46 godzin 40 minut tygodniowo. Po „wielkiej piątce” kolejną pozycją w budżecie czasu pracy jest tworzenie dokumentacji przebiegu nauczania i pracy szkoły. Inne ważne czynności to: samokształcenie i doskonalenie zawodowe, indywidualne kontakty z rodzicami, kontakty z innymi nauczycielami w zakresie wymiany doświadczeń zawodowych, konsultacje, wycieczki i wyjścia dydaktyczne, czynności związane z egzaminami zewnętrznymi, czynności wynikające z odrębnych umów, przygotowywanie dokumentacji związanej z awansem zawodowym. Mam nadzieję, że zaprezentowane w skrócie wyniki badań choć trochę zmniejszą uczucie zazdrości w zakresi: „Jak, to nam nauczycielom jest dobrze i ile, to my mamy wolnego czasu”. Prawda jest nieco inna niż obiegowa opinia.

         Z pozdrowieniami dla pozostałych grup zawodowych nauczyciel Henryk Chojnacki.